विशिष्ट उपयोग (Specific uses)
उदाहरणार्थ, खेळाच्या प्रथम-व्यक्ती नेमबाज शैलीमध्ये (खाली पहा), व्हर्च्युअल खेळाडूचे "डोके" कोणत्या दिशेला आहे हे नियंत्रित करण्यासाठी खेळाडू सामान्यत: माउस वापरतात: माऊस प्लेअरच्या वर हलवून. वर पाहताना, वरील दृश्य खेळाडूचे डोके दिसेल. संबंधित फंक्शन ऑब्जेक्टची प्रतिमा फिरवते जेणेकरून सर्व बाजू तपासल्या जातील.
3D डिझाइन आणि अॅनिमेशन सॉफ्टवेअर अनेकदा ऑब्जेक्ट्स आणि कॅमेर्‍यांना फिरवण्यास आणि अवकाशात फिरण्यास अनुमती देण्यासाठी बर्‍याच वेगवेगळ्या संयोगांना वायर करतात, ज्याच्या हालचालीच्या विशिष्ट अक्षांसह उंदीर शोधू शकतात.
जेव्हा उंदरांकडे एकापेक्षा जास्त बटणे असतात, तेव्हा सॉफ्टवेअर प्रत्येक बटणाला वेगवेगळी कार्ये नियुक्त करू शकते. अनेकदा, माऊसवरील प्राथमिक (उजव्या हाताच्या कॉन्फिगरेशनमध्ये डावीकडे) बटण आयटम निवडेल आणि दुय्यम (उजवीकडे) बटण त्या आयटमवर लागू केलेल्या वैकल्पिक क्रियांचा मेनू आणेल.
उदाहरणार्थ, एकापेक्षा जास्त बटणे असलेल्या प्लॅटफॉर्मवर, Mozilla वेब ब्राउझर प्राथमिक बटण क्लिकच्या प्रतिसादात दुव्याचे अनुसरण करेल, दुय्यम-बटण क्लिकच्या प्रतिसादात त्या लिंकसाठी पर्यायी क्रियांचा संदर्भ मेनू आणेल आणि तृतीयांश (मध्यम) ) लिंक्स नवीन टॅब किंवा विंडोमध्ये उघडा, अनेकदा माऊस बटणाच्या क्लिकला प्रतिसाद म्हणून.
प्रकार (Types)
यांत्रिक उंदीर (Mechanical mice)
- माउस मेकॅनिझम diagram.svg
- ऑप्टो-मेकॅनिकल माउस ऑपरेशन
- माउस हलवल्याने बॉल फिरतो.
- X आणि Y रोलर्स बॉल धरतात आणि गती हस्तांतरित करतात.
- ऑप्टिकल एन्कोडिंग डिस्कमध्ये प्रकाश छिद्रांचा समावेश होतो.
- इन्फ्रारेड एलईडी डिस्कमधून चमकतात.
- सेन्सर प्रकाश डाळी गोळा करतात आणि त्यांचे X आणि Y वेक्टरमध्ये रूपांतर करतात.
जर्मन कंपनी Telefunken ने 2 ऑक्टोबर 1968 रोजी त्यांचा अर्ली बॉल माऊस प्रकाशित केला. Telefunken चा माउस त्यांच्या संगणक प्रणालीसाठी पर्यायी उपकरण म्हणून विकला गेला. एंजेलबार्टच्या मूळ माऊसचे निर्माते बिल इंग्लिश यांनी 1972 मध्ये झेरॉक्स PARC साठी काम करत असताना बॉल माऊस तयार केला.
बॉल माऊसने बाहेरील चाकांच्या जागी एकच चेंडू आणला जो कोणत्याही दिशेने फिरू शकतो. हे Xerox Alto संगणकासाठी हार्डवेअर पॅकेजचा भाग म्हणून आले. माऊसच्या शरीरात उभ्या हेलिकॉप्टरची चाके प्रकाशाच्या सेन्सर्सच्या मार्गाने प्रकाश किरण कापतात, त्यामुळे चेंडूची हालचाल ओळखते.
या प्रकारचा माऊस उलटा ट्रॅकबॉल सारखा दिसतो आणि 1980 आणि 1990 च्या दशकात वैयक्तिक संगणकांसह वापरला जाणारा प्रबळ प्रकार बनला. झेरॉक्स PARC समुहाने पूर्ण आकाराच्या कीबोर्डवर टाईप करण्यासाठी दोन्ही हात वापरून आवश्यकतेनुसार माउस धरून ठेवण्याच्या आधुनिक तंत्रज्ञानाशीही तडजोड केली.
यांत्रिक माऊस, वरचे कव्हर काढून दाखवले आहे. स्क्रोल व्हील चेंडूच्या उजवीकडे राखाडी आहे.
प्रत्येक रोलर स्लॉटेड कडा असलेल्या एन्कोडर व्हील सारख्याच शाफ्टवर असतो; स्लॉट्स इन्फ्रारेड लाइट बीममध्ये व्यत्यय आणतात ज्यामुळे चाकांच्या हालचालीचे प्रतिनिधित्व करणार्‍या इलेक्ट्रिकल पल्स तयार होतात.
चाक कोणत्या दिशेने फिरत आहे हे दर्शवण्यासाठी साधे लॉजिक सर्किट सापेक्ष वेळेचा अर्थ लावतात. या वाढीव रोटरी एन्कोडर योजनेला काहीवेळा चाकांच्या रोटेशनचे क्वाड्रॅचर एन्कोडिंग म्हटले जाते, कारण दोन ऑप्टिकल सेन्सर अंदाजे चतुर्भुज टप्प्यात असलेले सिग्नल तयार करतात.
झेरॉक्स उंदरांसारख्या जुन्या उंदरांमध्‍ये थेट लॉजिक सिग्नल म्हणून आणि आधुनिक उंदरांमध्‍ये डेटा-फॉर्मेटिंग ICs द्वारे माऊस हे सिग्नल संगणक प्रणालीला माऊस केबल्सद्वारे पाठवतो. सिस्टममधील ड्रायव्हर सॉफ्टवेअर संगणकाच्या स्क्रीनवरील सिग्नल्सचे X आणि Y अक्षांसह माउस कर्सरच्या हालचालीमध्ये रूपांतरित करते.
माउस हाउस से हॉली मार्क II चूहे
बॉल बहुतेक स्टीलचा असतो, ज्यामध्ये एक अचूक गोलाकार रबर पृष्ठभाग असतो. माऊसच्या खाली योग्य कार्यरत पृष्ठभाग दिल्यास बॉलचे वजन विश्वसनीय पकड प्रदान करते जेणेकरून माउसची गती अचूकपणे प्रसारित केली जाऊ शकते.
प्रोफेसर जीन-डॅनियल निकोड आणि अभियंता आणि घड्याळ निर्माता आंद्रे गुग्नार्ड यांच्या प्रेरणेने कोल पॉलिटेक्निक फेडरेल डी लॉसने (EPFL) येथे आधुनिक संगणक उंदीर तयार झाला.
या नवीन डिझाइनमध्ये हार्ड रबर माउसबॉल आणि तीन बटणे समाविष्ट होती आणि 1990 च्या दशकात स्क्रोल-व्हील माऊसचा मुख्य प्रवाहात स्वीकार होईपर्यंत सामान्य डिझाइन राहिले. 1985 मध्ये, रेने सॉमरने निकोड्स आणि गिगार्डच्या डिझाइनमध्ये मायक्रोप्रोसेसर जोडला.
या नवकल्पनाद्वारे, उंदराच्या एका महत्त्वाच्या घटकाचा शोध लावण्याचे श्रेय सॉमरला जाते, ज्यामुळे तो अधिक "बुद्धिमान" बनला; तथापि, 1984 पर्यंत माऊस सिस्टमच्या ऑप्टिकल उंदरांनी मायक्रोप्रोसेसर समाविष्ट केले होते.
यांत्रिक माउसचा आणखी एक प्रकार, "अॅनालॉग माउस" (आता सामान्यतः अप्रचलित मानला जातो), एन्कोडर चाकांऐवजी पोटेंशियोमीटर वापरतो आणि सामान्यत: अॅनालॉग जॉयस्टिकसह सुसंगत प्लग म्हणून डिझाइन केलेले असते.